Zakładamy kompostownik

Co zrobić ze skoszoną trawą, chwastami, obciętymi gałązkami, resztkami roślin? Z liśćmi, przekwitniętymi kwiatami, opadniętymi owocami, popiołem drzewnym z kominka? Z obierkami ziemniaków i marchewki, liśćmi rabarbaru, rolkami po papierze toaletowym, kuchennymi ściereczkami z papieru? Co zrobić ze zwiędłą sałatą z lodówki, cytryną z herbaty oraz z herbacianą torebką i kawą z ekspresu? Zamiast wyrzucać do kosza, wyrzućcie w jedno miejsce w ogrodzie, a po paru miesiącach wyprodukujecie sami bogatą w składniki odżywcze dla roślin ziemię, poprawiającą strukturę gleby przy okazji, czyli kompost. To proste!

Zaczynamy od przeznaczenia miejsca pod zbiór naszych organicznych odpadków – to jest zwykle niezbyt uroczy widok, więc pewnie chcemy schować go raczej w ogrodzie, niż wyeksponować, ale ważne jest też, żeby to miejsce było lekko zacienione, nie na bezpośrednim słońcu. W tym miejscu postawimy kompostownik, czyli przewiewne ogrodzenie niewielkiego zakątka, w którym będziemy zbierać odpadki roślinne. To może być zbity z drewnianych desek kwadrat, stelaż z palet czy innych starych, drewnianych desek. Można też kupić taki stelaż za kilkadziesiąt złotych w centrach ogrodniczych – to jest inwestycja na parę lat myślę, bo drewno też powoli się niszczy. Również – jak ktoś woli – jest wielki wybór specjalnych, plastikowych kompostowników, które mają przyspieszać kompostowanie przez zapewnienie wyższej temperatury we wnętrzu – to takie plastikowe piramidy czy skrzynie z przykrywkami, w rozmiarach w zależności od potrzeb, ciut droższe od zwykłego, drewnianego stelaża – nie wypróbowałam, ale chętnie od Was się dowiem, czy się lepiej sprawdzają :). Można też nic nie stawiać, zwłaszcza jak ktoś ma duży ogród, i po prostu wrzucać wszystko na kupę – pryzmę.

Kiedy już wybierzecie odpowiednie miejsce, czas zacząć składowanie. Żadnej folii nie dajemy na ziemię ani nic takiego. Ja wybrałam też trochę ziemi z dna kompostownika. żeby go powiększyć. Na dno dobrze na początek wrzucić coś, co będzie przepuszczać tlen, ja na przykład wrzuciłam pocięte łodygi słoneczników na jesień, można użyć gałązek też. Chodzi o to, żeby dno za bardzo nie było zbite. No i zaczynamy składować i tutaj w sumie rzucamy wszystko, jak popadnie, ale dobrze jest pamiętać o proporcjach węgla (brązowe) do azotu (zielone) – idealnie aby były 25:1 – 30:1 – wtedy najszybciej wszystko się przerabia – to tyle z literatury, jak ktoś chce, można to zgłębić. Ja wyznaję – nie patrzę na to, nie czytam, co jaki ma stosunek do czego, nie liczę – po prostu wrzucam trochę węgla, trochę azotu – to, co w ogrodzie i w domu się tworzy, to wrzucam. I czekam.

Co kompostujemy:

– części roślin, chwasty, przekwitnięte kwiaty

– obierki po warzywach, owocach, resztki owoców (np. łodyżki z winogron, skórki od banana, ogryzki jabłek)

– same owoce, warzywa (uwaga, nie za dużo – kiedyś nasypałam ze 2 wiadra jabłek i zaczęły gnić)

– skoszoną trawę

– fusy kawowe

– odchody zwierząt roślinożernych (np, kury, krowy)

– skorupki jajek (minerały).

– liście drzew

– gałązki, ogólnie drewno

– miękkie łupiny, np. orzeszków ziemnych

– tekturki, rolki po papierze toaletowym, ściereczki papierowe, chusteczki

– torebki po herbacie (z herbatą – pół na pół azot i węgiel)

– słomę

– stary chleb

– popiół drzewny.

– mięsa, kości, padliny (tak, niektórzy to robią!)

– chorych części roślin, np. porażonych chorobą liści (trzeba spalić albo wyrzucić), części roślin z chorobami grzybowymi itp. – tutaj niektórzy mówią, że niektóre choroby podczas kompostowania neutralizują się – ja mam taką zasadę, że jak nie jestem pewna, to nie wrzucam na kompostownik

– nasion traw, chwastów – często nie zdążą przekompostować i mogą nam się wysiać w ogrodzie (znowu zasada, jak wyżej)

– twardych pestek, łupin (np. orzecha włoskiego, pistacji, śliwek – dlatego tylko, że długo się rozkładają i po kilku miesiącach będziecie dalej mieć pestki czy łupiny – innych przeciwwskazań nie ma)

– odchodów zwierząt domowych (koty, psy) ani innych mięsożernych, w tym żwirków z kuwet

– skórek cytrusów, jeśli nie były dobrze umyte! na skórkach tych importowanych owoców znajduje się mnóstwo chemii

– nabiału, resztek zup na mięsie, tłuszczu zwierzęcego.

Kluczem są odpowiednie proporcje – bez przesady ani w jedną, ani w drugą stronę. Oczywiście, jak zrobimy kompost z samej trawy albo z samych liści, to też można. Takie komposty są także wartościowe i mają swoje przeznaczenie, np. z liści rozluźnia glebę, poprawia jej strukturę. Jeśli nie zachowamy proporcji w naszym kompoście, też nic się nie stanie, najwyżej będzie przerabiał się trochę dłużej… I teraz ważna rzecz – co kilka tygodni trzeba kompost przerzucić, żeby dostarczyć mu tlenu. Dobrze jest tutaj mieć drugi pojemnik, do którego wtedy po prostu przerzucamy kompost, a do nowego zaczynamy zbierać. Najwygodniej nam będzie tutaj użyć wideł, z braku laku – łopaty. I uwaga – dobry kompost nie śmierdzi! Więc nie bójcie się tej pracy. Jeśli coś potwornie w Waszym kompoście cuchnie, to znaczy, że gnije i że nie jest dobrze – tym bardziej trzeba go przerzucić! Ja mam raczej problem z tym, że kompost zbyt szybko mi przesycha – w takich wypadkach trzeba go normalnie podlewać. I znowu, jeśli tego nie zrobimy – nic się kompostowi nie stanie, po prostu dłużej będzie się przerabiał. Ostatni (i pierwszy w życiu kompost) przerabiał mi się prawie rok! Ale jaka satysfakcja z rosnących na nim na wiosnę warzyw! 🙂

Sałata rzymska gotowa do pikowania.